Lees met ons mee op THEO's blog waar expert Joe Dallarosa de lasveiligheid onderzoekt en traditionele methoden vergelijkt met handheld laserlassen. Ontdek essentiële veiligheidsmaatregelen en begrijp de risico's die gepaard gaan met elke techniek. Dit biedt een duidelijk perspectief op het handhaven van veilige lasomgevingen in zowel traditionele als moderne omgevingen.
In dit artikel richten we ons op drie verschillende facetten van het lassen: conventioneel elektrisch lassen, laserlassen en de werkomgeving waarin dit lassen plaatsvindt. Om de reikwijdte van dit artikel verder te beperken, richten we ons op handmatige, niet-geautomatiseerde lastoepassingen.
Gevaren van traditioneel elektrisch lassen
Bij traditioneel elektrisch lassen zijn er verschillende gebieden waar iemand zich moet beschermen tegen mogelijke verwondingen en gevaren voor verschillende lichaamsdelen. Het lasproces creëert een heldere boog, een plas gesmolten metaal en een rookpluim die bestaat uit metaal- en/of vloeimiddeldeeltjes en inert gas om het vloeibare metaal tijdens het proces af te schermen.
Ogen en huid beschermen tegen lasbogen
De vlamboog kan op twee manieren oogletsel veroorzaken. Ultraviolet licht dat gereflecteerd wordt door het plasma kan ernstige schade veroorzaken aan blootgestelde ogen en huid. Daarnaast kan het licht van de boog zelf feller zijn dan de zon en bij voldoende blootstelling leiden tot boogflits en "lassersoog". Lasmaskers zijn voorzien van gekleurde lenzen, variërend van tint 3 voor slijpen tot tint 13 voor extreme hoeveelheden booglicht zoals bij zware fabricage. Deze donkere lens is ontworpen om het gevaarlijke licht weg te filteren voordat het de ogen of huid van de lasser kan bereiken.
Essentiële persoonlijke beschermingsmiddelen voor lassers
Naast een masker worden persoonlijke beschermingsmiddelen (PPE) gedragen om het lichaam volledig te beschermen tegen schade door UV-licht, rook en andere dampen, hitte en metaalspatten die vrijkomen bij het lassen. Deze kunnen bestaan uit een ademhalingstoestel of een ademhalingsmasker met fijnstofclassificatie, leren of synthetische vlamwerende handschoenen, een vlamwerend schort, jas of mouwen, stevige vlamwerende laarzen en een veiligheidsbril, en indien nodig gehoorbescherming. Deze zijn allemaal online te koop of bij een gewone lasleverancier. Een kleine initiële investering in en correct gebruik van deze uitrusting biedt een sterke basis van bescherming tegen veelvoorkomende lasgevaren en kan schade en verwondingen bij een ongeluk tot een minimum beperken.
Risico's beperken met rookafzuigsystemen
Naast ademhalingsbescherming die lasoperators dragen, investeren veel werkplekken in rookafzuigsystemen die speciaal zijn ontworpen voor lassen. Hoewel sommige legeringen meer giftige dampen afgeven dan andere, produceren alle metalen tijdens het lassen dampen die bij voldoende blootstelling letsel of weefselschade kunnen veroorzaken. Chroom is bijvoorbeeld een bestanddeel van roestvrij staal, non-ferro legeringen en chromaatcoatings. Chroom kan tijdens het lasproces worden omgezet in een zeswaardige vorm CR (VI) en deze dampen zijn zeer giftig. Herhaalde blootstelling aan "hexachroom" kan leiden tot symptomen die lijken op die van de ziekte van Parkinson en die onomkeerbaar kunnen blijken. Als er twijfel bestaat over de doeltreffendheid van een rookafzuigsysteem op de werkplek, is het raadzaam een professional op het gebied van arbeidsveiligheid te raadplegen om te bepalen wat de beste oplossing is voor de specifieke behoeften van de werkplek.
Er zijn honderden boeken en artikelen over lasveiligheid en codes van OSHA die meer inzicht kunnen geven in lasveiligheid.
Veiligheidsproblemen bij laserlassen met de hand
Handlassen met een laser heeft dezelfde gevaren als hierboven genoemd bij conventioneel elektrisch lassen. De laser gebruikt licht om warmte af te geven aan het werkstuk. Dit laserlicht is 1,08 micron en bevindt zich in het infrarode, onzichtbare deel van het lichtspectrum. Deze golflengte wordt gemakkelijk geabsorbeerd door metaal en vormt snel een klein maar zeer stabiel lasbad. Wanneer een toepassing laserlassen toelaat, kan het proces zichzelf bewijzen als kosteneffectief door vergelijkbare lasresultaten als traditionele methoden sneller te produceren, met een hoog elektrisch naar lichtomzettingsrendement.
Gevaren van laserlassen aanpakken
Er zijn gevaren voor het menselijk lichaam bij het gebruik van dit laserlicht, maar deze kunnen worden overwonnen door de juiste beschermende uitrusting te gebruiken. Het grootste gevaar is schade aan het oog. De glasvezellasapparaten van tegenwoordig gebruiken een Klasse 4 laser en deze kan, zoals hieronder te zien is, ernstige schade aanrichten omdat het een open straal is met een aanzienlijk vermogen.
Aangezien deze klasse 4-laser een onzichtbare laserstraal is, heeft het menselijk oog geen zelfbeschermende reflex zoals wegkijken of de ogen sluiten, wat wel gebeurt bij "flitsen" door een traditionele lasboog. Zelfs korte directe blootstelling aan het oog kan permanente schade aan het hoornvlies, het netvlies en de oogzenuw veroorzaken. Dit laserlicht kan afkomstig zijn van het lasbad waar het laserapparaat op gericht is of van de straal die weerkaatst op een reflecterend oppervlak, waardoor een secundaire lichtstraal wordt omgeleid.
Veiligheid verbeteren met moderne technologie in lassen
Hoewel deze risico's extreem lijken, is het goede nieuws dat naarmate meer lasers in ons dagelijks leven en in de moderne infrastructuur worden toegepast, de veiligheidstechnologie zich samen met deze hulpmiddelen ontwikkelt om ervoor te zorgen dat ze soepel werken en voldoen aan de behoeften van de mens en de omgeving waarvoor ze bedoeld zijn.
Veiligheidsfuncties en beschermende kleding voor lasers
De huidige handlaserlasapparaten hebben veiligheidsvoorzieningen die voorkomen dat de laser ergens anders dan het werkstuk wordt afgevuurd. Laserlicht dat niet in de las wordt geabsorbeerd, wordt verstrooid licht genoemd. Indien nodig zijn er registreerbare datapunten en formules die kunnen bepalen wat de intensiteit (gevaarniveau) van dit strooilicht is gerelateerd aan de afstand tot het lasbad.
Om de ogen van de lasser en anderen in de omgeving te beschermen, is er laserspecifieke brillen met lenzen van absorberend glas of kunststof die het laserlicht wegfilteren en blokkeren voordat het het oog bereikt. Volgens de federale wetgeving en internationale normen moeten laserbrillen voorzien zijn van classificaties die het dempingsniveau (blokkeervermogen) aangeven, gedrukt of gestempeld op de lens of het montuur. Het is een goede gewoonte om laserbrillen te kopen bij gerenommeerde verkopers met een OD-classificatie van 10 tot de6e of beter.
Conclusie: Zorgen voor veilige laspraktijken
Met de juiste persoonlijke beschermingsmiddelen en kennis van de gevaren is laserlassen een veilig proces voor zowel de lasser als de mensen in de omgeving.
Kom snel terug voor ons artikel over het creëren van een laserveilig gebied.
